فرکانس احساس سرزنش و هفت راه از بین بردن این احساس

فرکانس احساس سرزنش (Blame) گاهی با احساس مسئولیت‌پذیری اشتباه گرفته‌می‌شود. در حالی که سطح خفیف آن باعث افزایش حس مسئولیت‌پذیری می‌شود. وقتی این احساس شدت پیدا می‌کند، دیگر به آن احساس مسئولیت گفته نمی‌شود. بلکه به سرزنش کردنی تبدیل می‌شود که اعتماد به نفس را از شما می‌گیرد. ارتعاشات احساس سرزنش می‌تواند تمام زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. اگر می‌خواهید با مفاهیم مرتبط با این احساس و تاثیرات آن آشنا شوید، تا انتهای این مطلب با ما باشید.

احساس سرزنش می‌تواند مانند یک زنجیر سنگین، بر دوش افراد سنگینی کند. این احساس، نه تنها روحیه را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه بر روابط، کارایی کاری و سلامت عمومی فرد نیز تاثیرگذار است. در این مقاله، به بررسی فرکانس احساس سرزنش و هفت راهکار کاربردی برای مقابله با آن می‌پردازیم.

احساس سرزنش  چیست؟

در یک دنیای خیالی یا مدینه‌ی فاضله همه چیز به درستی پیش می‌رود. اما امان از وقتی که هیچ چیز مطابق با میل شما پیش نرود. برای همه‌ی ما موقعیت‌هایی پیش آمده است که در آن بعضی از کارها اشتباه شود. پس نتیجه آنطور که می‌خواهیم پیش نمی‌رود. در این زمان شما چه کاری انجام می‌دهید؟ آیا به دنبال مقصر می‌گردید؟ در نهایت انگشت اشاره را به سمت خود می‌برید؟

ما تا زمانی که ندانیم دلیل اشتباه و فردی که اشتباه کرده، چه کسی است، نمی‌توانیم اشتباه و مشکل را برطرف کنیم. پس طبیعی است که بعد از هر مشکلی بخواهیم مقصر را پیدا کنیم. برخی از مردم علل بیرونی، دیگران و شرایط را مقصر می‌دانند.

 بعضی‌ها هم عاقلانه برخورد می‌کنند و علت اصلی را برمبنای استدلال‌های خود پیدا می‌کنند. عده‌ی دیگری نیز همیشه خودشان را مقصر می‌دانند. در نتیجه دچار خودخوری و افکار سرزنشی نسبت به خود می‌شوند. این افراد خودشان را تنها مسئول اشتباهات و مشکلات پیش آمده می‌دانند.

درک تصویری:

تصور کنید در حال قدم زدن در یک جنگل انبوه از احساسات هستید، جایی که هر گیاه و درخت نماینده‌ای از احساسات مختلف ماست. ناگهان به محوطه‌ای می‌رسید که هوا سنگین و آسمان تیره است. اینجا، در میانه‌ی این جنگل احساسات، “سرزنش” به عنوان یک درخت کهن‌سال و پرشاخ و برگ قرار دارد. شاخه‌های آن سنگین و برگ‌هایش پژمرده، گویی بار سنگینی از پشیمانی و ندامت را بر دوش می‌کشند.

احساس سرزنش، همچون نسیمی که در میان شاخه‌های این درخت کهن می‌پیچد، می‌تواند نجوایی آرام برای تغییر و پیشرفت باشد یا توفانی که ریشه‌های روح ما را به لرزه درآورد. این احساس، هنگامی به وجود می‌آید که اعمال یا اندیشه‌هایمان، ناخواسته یا آگاهانه، آسیبی به خودمان یا دیگران زده‌اند. این لحظه‌هایی است که دلمان برای کلامی ناگفته، کاری نکرده، یا حتی اقدامی اشتباه، می‌سوزد و ما را به داوری می‌کشاند.

اما، این فرکانس احساس سرزنش، آیا فقط برای شکنجه روح ما آفریده شده‌است؟ قطعاً خیر. در اعماق این جنگل تاریک، نوری هست. احساس سرزنش، همچون فانوسی در دست ما، می‌تواند راهنمایی باشد برای یافتن مسیر درست، برای درک عمیق‌تر از خود و دیگران، و برای شناخت اشتباهات به منظور رشد و تعالی. این احساس، هنگامی که با درک و بینش همراه شود، می‌تواند ما را به سوی بخشش، هم به خود و هم به دیگران، هدایت کند.

پس، احساس سرزنش را به عنوان بخشی از مسیر یادگیری و رشد بپذیریم، نه به عنوان باری سنگین که ما را به زمین می‌کشد. بیایید این درخت کهن را با دیدی نو بنگریم، به عنوان شاهدی بر تلاش‌های ما برای فهم بهتر خود و جهان اطرافمان.

چرا به فرکانس احساس سرزنش مبتلا می‌شویم؟

شاید برایتان سوال باشید چرا ما انسان‌ها خود را سرزنش می‌کنیم؟ آیا این کار اساساً درست است؟

سرزنش کردن یک احساس مورد نیاز برای تکامل شخصیت است. یعنی نمی‌توان گفت به دلیل اینکه افرادی مثل استر هیکس احساس سرزنش کردن را در پایین‌ترین مرتبه قرار می‌دهند، احساس منفی و مضری است. بلکه این احساس در عین منفی بودن، باز هم می‌تواند مفید واقع شود. به طوری که حس مسئولیت‌پذیری ما را افزایش می‌دهد. البته به شرط اینکه از حد نرمال خود تجاوز نکند.

عوامل زیادی باعث می‌شود تا ما بیش از حد خود را سرزنش کنیم. این عوامل عبارتند از:

• شکست‌های پیاپی و بدون وقفه
• تحقیر شدن توسط اطرافیان
• نامیدی و احساس دلسردی
• نادیده گرفتن توانایی‌های شخصی

احساس سرزنش با حس مسئولیت‌پذیری چه تفاوتی دارد؟

سرزنش کردن خود از احساسات متداولی است که هر فرد متعهد و مسئولیت‌پذیری با آن روبه‌رو می‌شود. افراد کمی هستند که وقتی در کاری اشتباه می‌کنند، شجاعت پذیرفتن آن را داشته باشند. این افراد از اینکه بخواهند خود را مقصر و مسئول اشتباهات اعلام کنند، هیچ ترسی ندارند.

مطمئناً این افراد محبوبیت زیادی دارند. به هر حال مسئولیت‌پذیری یک خصوصیت مثبت است که به سختی می‌توان آن را در کسی پیدا کنیم. اما سرزنش کردن با حس مسئولیت پذیری تفاوت دارد. در مسئولیت پذیری فرد واقع بین است. می‌داند که دلیل خطا خودش بوده و بدون هیچ مشکلی آن را می‌پذیرد. سپس درصدد چاره برمی‌آید.

اما در احساس سرزنش کردن خود را مسئول اصلی یک مشکل می‌دانیم ممکن است حتی در آن نقشی هم نداشته باشیم. اما اشتباه یا مشکل را یک تنه بر عهده گرفته و مدام خود را سرزنش می‌کنیم. در این روش انتقادی، ما درصدد حل مشکل برنمی‌آییم. بلکه فقط به دنبال این هستیم که مقصر را هدف سرزنش‌های خود قرار دهیم.

نشانه های احساس سرزنش

1. چرخه‌ای مداوم از افکار منفی

یکی از واضح‌ترین نشانه‌های سرزنش، تکرار مداوم افکار منفی در ذهن است. این می‌تواند شامل افکاری در مورد خودشکستگی، پشیمانی از انتخاب‌ها، یا ناتوانی در بخشش به خود یا دیگران باشد. این چرخه از افکار منفی می‌تواند انرژی روانی زیادی را مصرف کند و مانع از پیشرفت شود.

2. احساس گناه و شرم

احساس گناه و شرم، همراهان دائمی سرزنش هستند. افرادی که خود را سرزنش می‌کنند، اغلب احساس می‌کنند که باید برای کارهایی که انجام داده یا نداده‌اند، مجازات شوند. این احساسات نه تنها بر اعتماد به نفس آسیب می‌زنند بلکه می‌توانند مانع از اتخاذ رفتارهای سالم در آینده شوند.

3. دفاعی بودن و توجیه‌گری

وقتی که افراد خود را یا دیگران را سرزنش می‌کنند، ممکن است در برابر انتقادات یا بازخوردها به شدت دفاعی و توجیه‌گر شوند. این رفتار نه تنها بر روابط آسیب می‌زند بلکه می‌تواند مانع از شنیدن و درک بازخوردهای سازنده شود.

4. کاهش انگیزه و عدم مشارکت

سرزنش مداوم می‌تواند منجر به کاهش انگیزه و عدم مشارکت در فعالیت‌ها یا پروژه‌های جدید شود. افرادی که خود را سرزنش می‌کنند، ممکن است احساس کنند که هیچ کاری ارزش تلاش کردن ندارد.

تاثیر فرکانس احساس سرزنش در کاهش اعتماد به نفس

هر احساس منفی می‌تواند شخصیت ما را به زیر بکشد. اعتماد به نفس و داشتن عزت نفس می‌تواند هویت ما را در برابر دیگران حفظ کند. ما در سرزنش کردن خود را حقیر می‌کنیم. آنقدر خود را کوچک و خرد می‌بینیم که تلاشی برای تغییر شخصیت‌مان نمی‌کنیم. زیرا به اندازه‌ی کافی آن را کوچک و حقیر کرده‌ایم.

مقاله‌ی جذاب فرکانس احساس خوش بینی چه فرقی با ساده‌لوحی داره؟ و 3راه خوشبینی رو از دست ندید.

ارتعاشات احساس سرزنش کردن تمام ذهن و روان ما را می‌پوشاند. ما مسئول بدبختی، فقر، شکست و ناکامی هستیم. پس مستحق داشتن شخصیتی قابل احترام نیستیم. این احساس باعث از بین رفتن حس مسئولیت هم می‌شود. یک فرد مسئولیت‌پذیر توانمند است و خود را قابل تقدیر می‌داند. با اینکه اشتباه می‌کند، اما درصدد جبران بر می‌آید. ولی احساس سرزنش کردن باعث می‌شود تا از زیر بار مسئولیت هم شانه خانه کنیم.

تاثیر ارتعاشات سرزنش کردن در موفقیت

اعتماد به نفس وقتی کاهش می‌یابد که به جای دیدن نیمه‌ی پر لیوان، فقط اشتباهات خود را ببینید. وقتی مدام خود را سرزنش می‌کنید در نهایت باور می‌کنید که هیچ نقطه‌ی مثبتی ندارید. به هر کاری که دست می‌زنید، خراب می‌شود. استعداد انجام هیچ کاری را ندارید.
چنین حالتی باعث کاهش اعتماد به نفس می‌شود. فرکانس احساس سرزنش کردن به مرور زمان شما را نسبت به خودتان بدبین می‌کنید. به طوری که خود را فاقد توانایی و استعداد می‌بینید. سرزنش کردن ما را از واقعیت آنچه هستیم، دور می‌کند. شما در سرزنش کردن به دنبال مقصر نیستید تا چیزی را تغییر دهید. بلکه می‌خواهید مقصر را مورد هدف تحقیرهای درونی خود قرار دهید.

تاثیر سرزنش کردن روی مغز

تاثیر ارتعاشات احساس سرزنش کردن بر روی مغز کاملاً اثبات شده است. تحقیقاتی که در علوم اعصاب و روانشناسی اخلاقی صورت گرفته است نشان می‌دهد سیستم مغزی ما تحت تاثیر قضاوت‌های اخلاقی قرار می‌گیرد. پس فرکانس احساس سرزنش کردن هم یکی از قضاوت‌هاست. البته این قضاوت این بار درباره‌ی خودتان است.

احکام اخلاقی ما توسط نیمکره‌ی چپ مغز بررسی و تحلیل می‌شود. احساس سرزنش بر روی سیستم عاطفی مغز تاثیر می‌گذارد. وقتی مدام خود را سرزنش می‌کنید، تقریباً هر نتیجه‌ی منفی را به احساس کمبود در خود نسبت می‌دهید. سرزنش باعث افزایش احساس استرس، اندوه و اضطراب می‌شود. سپس هورمون‌های استرس در بدن ترشح می‌شود.

با کاهش اعتماد به نفس که در نتیجه‌ی سرزنش کردن ایجاد می‌شود، شما دچار ترس و استرس می‌شوید. پس باید مغز دستور ترشح هورمون استرس (کورتیزول) راکه توسط غدد آدرنال تولید می‌شود، صادر کند. اگر این استرس به اندازه‌ی کافی باشد، سیستم ایمنی مقاومت کافی در برابر تهدید خارجی را پیدا می‌کند.

وقتی هورمون استرس بیش از حد باشد، مغز قدرت به خاطر آوردن خاطرات را از دست می‌دهد. حافظه‌ی کوتاه مدت شما به دلیل تاثیر فرکانس احساس سرزنش کردن از بین می‌رود. پس قادر نیستید نقاط مثبت، توانایی‌ها و استعداد‌های خود را بخاطر آورید. به همین دلیل است که وقتی بیش از حد خود را سرزنش می‌کنید، فقط نیمه‌ی خالی لیوان را می‌بینید.

سرزنش کردن و احساس گناه 

احساس گناه کردن یکی از احساساتی است که فرکانس‌های منفی ایجاد می‌کند. این فرکانس‌ها بر روی روح و روان شما تاثیر می‌گذارند. احساس سرزنش کردن باعث ایجاد شرم و گناه می‌شود. به هر شما به طور مداوم خود را مسئول اشتباهات و هر شکستی می‌دانید. پس طبیعی است که احساس گناه کنید. البته احساس گناهی که به دنبال سرزنش کردن ایجاد شود، باعث رنج و اندوه می‌شود. این سرزنش‌ها ممکن است منطقی باشند و یا نباشند.

اما آنچه باعث ایجاد احساس گناه کردن می‌شود، مداوم بودن آن است. وقتی همیشه خود را مسئول یک اشتباه بدانید، پس فرد گناهکاری هستید.حالا می‌بینید ارتعاشات یک احساس منفی چطور می‌تواند احساس دیگری را ایجاد کند. در عین حال خودباوری را از بین ببرد.

هفت راه درمان فرکانس احساس سرزنش 

احساس سرزنش، گاهی اوقات می‌تواند مانند گردابی عمیق باشد که ما را به درون خود می‌کشد. اما همانطور که هر گردابی راهی برای رهایی دارد، ما نیز می‌توانیم با استفاده از نقشه‌ای از راهکارها، خود را از این گرداب رها سازیم. در ادامه، هفت جادوی کوچک برای شکستن زنجیره‌های سرزنش را بررسی می‌کنیم:

1. شناسایی و پذیرش احساسات: گام نخست در ماجراجویی: اولین قدم در هر سفر تغییر، پذیرش صادقانه و بی‌پرده‌ی احساسات است. تصور کنید که در حال نوشتن نامه‌ای به خودتان هستید، نامه‌ای که در آن با زبانی دوستانه و مهربانانه، احساسات خود را بیان می‌کنید. این اقدام ساده، گامی بزرگ در مسیر شفابخشی است.

2. بررسی واقع‌بینانه‌ی افکار: چراغی در تاریکی: اغلب اوقات، افکار ما مانند چراغی در تاریکی، می‌توانند راه را به ما نشان دهند یا ما را گمراه سازند. با چالش کشیدن و بازبینی این افکار، می‌توانید مسیر واقعیت را از میان تاریکی‌های توهم پیدا کنید.

3. یادگیری از اشتباهات: نقاشی با رنگ‌های تجربه: هر اشتباه، یک ضربه بر بوم زندگی است که با رنگ‌های تجربه نقاشی می‌شود. به جای اینکه این ضربه‌ها را به عنوان لکه‌هایی بر زندگی خود ببینید، آنها را به عنوان بخشی از اثر هنری منحصر به فرد خود در نظر بگیرید.

4. تمرین بخشش: کلید طلایی قفل‌های درون: بخشش، کلید طلایی است که می‌تواند قفل‌های سنگین سرزنش را باز کند. شروع کنید با بخشیدن خودتان؛ این اقدام شجاعانه، اولین گام برای رهایی از بندهای درونی است.

5. استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس: رقص با آرامش: مدیتیشن، یوگا، و تنفس عمیق، همچون رقص با آرامش هستند. این تکنیک‌ها، ابزارهایی هستند که به شما کمک می‌کنند تا با استرس مواجه شوید و از آن به عنوان نیرویی برای تغییر استفاده کنید.

6. مشاوره و روان‌درمانی: همراهی در سفر: گاهی اوقات، نیاز است که در این سفر، همراهی داشته باشیم. یک روان‌درمانگر می‌تواند همچون راهنمایی در این مسیر باشد، کمک می‌کند تا با شجاعت بیشتری به کاوش در دل این جنگل ادامه دهیم.

7. ساختن یک شبکه حمایتی: اتحادیه‌ی قلب‌ها: داشتن دوستان و خانواده‌ای که شما را حمایت می‌کنند، مانند اتحادیه‌ای از قلب‌ها است که در کنار شما ایستاده‌اند. این حمایت معنوی، نیرویی است که می‌تواند در سخت‌ترین لحظات، شما را نگه دارد.

چطور از ایجاد فرکانس احساس سرزنش جلوگیری کنیم؟

همانطور که دیدید تاثیر ارتعاشات سرزنش کردن می‌تواند ابعاد مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. پس با این اوصاف باید به درمان این احساس بیندیشید. راهکارهای زیر می‌تواند برای این مشکل به شما کمک کند.

مسئولیت پذیر واقعی باشید

مسئولیت‌پذیری و تعهد گاهی باعث می‌شود ما شروع به سرزنش کردن خود کنیم. این سرزنش کم، محدود و تاثیرگذار است. به طوری که باعث می‌شود نسبت به وظیفه‌ای که بر عهده داریم، بیشتر فکر کنیم. سرزنش کردن بیش از حد شما را از کاری که انجام می‌دهید، دلزده می‌کند. نهایتاً از مسئولیت خود دست می‌کشید.

مسئولیت‌پذیری واقعی به شما اجازه نمی‌دهد وقت خود برای سرزنش کردن مقصر تلف کنید. حتی اگر مقصر خودتان باشید، به جای وقت تلف کردن، به دنبال بهبود وضعیت و رفع مشکل هستید.

اشتباهات را به اندازه بپذیرید

یکی دیگر از راه‌های کاهش سرزنش کردن خود، پذیرش اشتباهات به اندازه است. به هر حال هر کسی ممکن است در زندگی خود دچار مشکل شود. هیچ کس نمی‌تواند مدعی شود که تاکنون هیچ اشتباهی در زندگی خود انجام نداده‌ است. پس شما هم باید اشتباه خود را بپذیرید. اما به این معنا نباشید که فکر کنید سرتا پا مقصر هستید. به هر حال هر اشتباهی که رخ می‌دهد، آن را بر گردن خطای انسانی قرار دهید و نه شخص خودتان.

باور به استعدادها و توانایی‌ها

یکی دیگر از راه‌های متوقف کردن ارتعاشات احساس سرزنش کردن باور به توانایی‌هاست. اعتماد به نفس خود را افزایش دهید. نقاط مثبت خود را به خاطر بیاورید. با این ویژگی حتی زمانی که اشتباه می‌کنید، می‌توانید به سادگی از کنار آن عبور کنید. زیرا با شناختی که از خود دارید، مطمئن هستید در آینده‌ای نزدیک می‌توانید اشتباهات پیش آمده را جبران کنید.

بخشیدن خطاهای خود

اگر بخواهید کسی را که دچار اشتباه شده است، ببخشید چه کاری می‌کنید؟ مطمئناً سعی می‌کنید گذشته را فراموش کنید. اما این کار را باید چطور انجام دهید؟ بهتر راه این است که افکار مربوط به گذشته را فراموش کنید. باید افکار جدید و نو را جایگزین افکار قدیمی کنید.

احساس سرزنش کردن تنها با کنار گذاشتن افکار در مورد اشتباهات پایان می‌یابد. پس باید کمتر به خطاها و اشتباهات خود در گذشته فکر کنید.

خلاصه نامه

در این سفر به دل احساس سرزنش، ما چراغ‌هایی را روشن کردیم که راه را در میان تاریکی نشان می‌دهند. ما آموختیم که سرزنش، نه دشمن بلکه راهنمایی است که می‌تواند ما را به سمت خودشناسی، رشد، و بخشش هدایت کند. این احساس، همچون آینه‌ای است که تصویری از درون ما را بازتاب می‌دهد، به ما نشان می‌دهد که کجا باید بیشتر کار کنیم، کجا باید خود را ببخشیم و کجا باید با دستانی باز، به سوی تغییر قدم برداریم.

ما دیدیم که احساس سرزنش، همچون بذری است که اگر در خاک آماده‌ی آگاهی کاشته شود، می‌تواند به گلی زیبا تبدیل شود. این گل، نمادی از بخشش، درک، و عشق است؛ عشق به خود، عشق به دیگران، و عشق به زندگی با همه‌ی فراز و نشیب‌هایش.

رقص نور در میان سایه‌ها

بگذارید این نتیجه‌گیری، چونان نقاشی که با آخرین ضربه‌ی قلم به پایان می‌رسد، یادآوری کند که ما همیشه در حال یادگیری و رشد هستیم. هر احساس سرزنش، هر لحظه‌ی ندامت، فرصتی است برای شناخت بیشتر، برای ایستادن با قدرت بیشتر، و برای پیشرفت با شجاعت بیشتر.

پس، بیایید قدم در راهی بگذاریم که با نور آگاهی، مهربانی، و بخشش روشن شده است. بیایید با هر قدم، سایه‌های سرزنش را پشت سر بگذاریم و به سمت نوری رو به رشد و شادی قدم برداریم. ما، همچون نقاشانی هستیم که با رنگ‌های تجربه‌های خود، تابلوی زندگی‌مان را زیباتر می‌کنیم.

در این سفر، یاد بگیریم که با هر طلوع و غروب، فرصتی برای آغازی دوباره وجود دارد. بگذارید رقص نور در میان سایه‌ها، راهنمای ما باشد در مسیری که پیش رو داریم.

با امید به اینکه هر کسی که این سفر را با ما آغاز کرده، حالا با دلی سبک‌تر و ذهنی آماده برای رویارویی با چالش‌ها و فرصت‌های زندگی، به زندگی بازگردد. یادمان باشد، زندگی، همچون رودی است که همواره به پیش می‌رود و ما در هر لحظه، توانایی انتخاب مسیرمان را داریم.

برای مطالعه‌ی سایر فرکانس احساسات کلیک کنید.